“Rindane gazel kime ait?” Sorunun peşinde bir edebiyat yolculuğu Bir edebiyat meraklısı olarak yıllardır şunu fark ediyorum: “Rindane gazel kime ait?” sorusu, aslında tek bir ismi bekleyen bir bilmece değil; bizi şiirin kalbine, rind dediğimiz o özgür ruhun felsefesine götüren bir davet. Gelin, bir grup dost arasında sohbet eder gibi; kökenlerden bugüne, oradan da yarına doğru birlikte yürüyelim. “Rindane gazel” tek bir şaire değil, bir ruh hâline aittir: Hafız’ın kadehinde mayalanır, Fuzûlî’nin gönlünde yanar, Bâkî ve Nedim’le İstanbul’un rüzgârına karışır. Rind kimdir? “Rindane” ne anlama gelir? Divan şiirinde rind, dünyevi hırslara mesafeli; kalender, serbest, oyunbaz ve çoğu kez meyhane/şarap imgesiyle…
Yorum BırakKategori: Makaleler
Nohut Haşlama Suyuna Ne Konur? Toplumsal Cinsiyet ve Adalet Bağlamında Bir Yolculuk Bazen bir mutfak sorusu, aslında hayatın çok daha derin meselelerine açılan bir kapıdır. “Nohut haşlama suyuna ne konur?” sorusu ilk bakışta yalnızca yemek pişirme tekniğine dair gibi görünse de, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet dinamiklerini düşündüğümüzde çok daha geniş bir çerçeve çiziyor. Bu yazıda sizleri, hem mutfağın sıcak atmosferine hem de toplumun derinliklerine dokunan bir yolculuğa davet ediyorum. Nohut Haşlama Suyunun Geleneksel Anlamı Geleneksel olarak nohut haşlarken suya genellikle tuz, bazen de defne yaprağı, soğan veya sarımsak eklenir. Kimi kültürlerde kimyon ya da karabiber gibi baharatlar tercih…
Yorum Bırakİstihlaf Ne Demek Osmanlıca? Osmanlı Türkçesi ve Dilin Gizemli Terimleri Üzerine Bir İnceleme Herkesin biraz da olsa merak ettiği o gizemli dil… Osmanlıca. Belki de birçoğumuz Osmanlı Türkçesi terimlerine aşina olsak da, bazen karşımıza çıkan kelimeler ve ifadeler, anlamlarıyla bizi şaşırtabiliyor. Bugün, bu eski dildeki pek de yaygın olmayan, ancak oldukça ilginç bir terim olan “istihlaf”ı mercek altına alacağız. Gelin, bu kelimenin Osmanlıca’daki kökenlerine ve nasıl kullanıldığına birlikte bakalım! İstihlaf: Anlam ve Kökeni İstihlaf, Osmanlıca’da “gizleme”, “örtme”, “saklama” gibi anlamlara gelir. Bu kelime, Arapçadan dilimize geçmiş olan “istihlâf” kökünden türetilmiştir ve esasen bir şeyin üzerini örtme veya gizleme eylemini tanımlar.…
Yorum BırakGAZelle Nerede? Ekonomik Perspektiften Bir İnceleme Kaynaklar sınırlıdır, arzular ise sonsuzdur. Ekonomi, bu temel gerilimle şekillenir. Bireyler ve toplumlar, sınırlı kaynaklarla, her seçimde karşılaştıkları fırsat maliyetleri doğrultusunda kararlar alırlar. Bu kararlar, yalnızca kısa vadeli değil, uzun vadeli etkiler yaratır. Tıpkı ekonomi dünyasında olduğu gibi, “GAZelle nerede?” sorusu da, kararların ve tercihlerinin sonuçları üzerine düşünmemize olanak tanır. Ancak bu sefer konu, yalnızca ekonomik seçimler değil, aynı zamanda toplumsal dinamikleri, piyasa değerlerini ve bireysel refahı gözler önüne seren bir sorudur. Günümüzde, GAZelle, Türk edebiyatında anlam yüklü bir yer tutan gazelin çağdaş bir yansıması gibi düşünülebilir. Ancak burada, kelimenin iki farklı anlamını bir…
Yorum BırakGaza Teorisi Nedir? Tarihsel Arka Planı ve Günümüzdeki Akademik Tartışmalar Gaza Teorisinin Tarihsel Arka Planı Gaza teorisi, tarihsel olarak, bir bireyin veya grubun “kutsal” ya da “özgürlük mücadelesi” olarak tanımlanabilecek bir savaşta yer alma anlayışını ifade eder. Gaza kelimesi, Arapçadaki “cehd” kökünden türetilmiş olup, kelime olarak “mücadele” veya “çaba sarf etme” anlamına gelir. Ancak, tarihsel olarak bu terim, yalnızca fiziksel bir savaş anlamına gelmemiş, aynı zamanda bir ideolojik, ahlaki ve toplumsal savaş olarak da şekillenmiştir. Gaza, özellikle İslam kültüründe ve Orta Doğu tarihindeki savaşları tanımlayan önemli bir kavramdır. İslam öncesi dönemde de Arap kabilelerinin savaşlarını tanımlayan bu kavram, zamanla İslam’ın…
2 YorumHale Kuran’da Geçiyor Mu? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Bir İnceleme Kuran’da yer alan konular, hem dini hem de kültürel açıdan birçok farklı bakış açısına sahip. Kimi zaman bir kavram, kelime ya da figür, farklı toplumlar tarafından değişik şekillerde algılanabiliyor. Peki, “Hale” Kuran’da gerçekten geçiyor mu? Birçok kişi için bu soru, hem dini hem de kültürel bağlamda oldukça merak uyandırıcı. Bu yazıda, hem küresel hem de yerel perspektiflerden bu soruyu ele alacağız. Farklı toplumların ve kültürlerin, Kuran’daki öğretileri nasıl algıladığını ve nasıl farklı şekillerde yorumladığını inceleyeceğiz. Kuran’da “Hale” Kavramı Kuran, İslam inancına göre Allah’ın son ilahi mesajıdır ve her kelimesi, İslam…
2 YorumTirkeş: Kelimeyi Bilmiyor Musunuz, Yoksa Ciddiye Almakta Mı Zorlanıyorsunuz? Tirkeş… Bu kelime kulağa oldukça sıradan gelebilir, ancak tarihsel ve kültürel anlamlarıyla derin bir tartışma alanı yaratabilir. Pek çok kişi, özellikle Türkiye’de, bu kelimenin ne anlama geldiğini tam olarak bilmeden kullanıyor. Peki, gerçekten neyi ifade ediyor ve bu kelimeyi kullanmak, daha derin bir anlam taşır mı? Yoksa sadece gündelik bir kavram olarak mı kalıyor? Bu yazı, “tirkeş” kelimesinin yüzeyine inmeden, derinlere doğru bir kazı yapmayı ve ne anlama geldiğini sorgulamayı amaçlıyor. “Tirkeş” Kelimesinin Kökeni ve Anlamı Tirkeş, Türk dilinde genellikle “çiftlik hayvanı” ya da “eski tarzda, şatafatlı yaşam” gibi anlamlarla ilişkilendirilir.…
2 YorumAdaletin Ölçüsü Nedir? Adalet… Hepimizin hayatında, toplumda ve kültürlerde yer etmiş bir kavram. Kimi zaman bir yargıcın, kimi zaman bir öğretmenin, bir liderin ya da sıradan bir vatandaşın belirlediği sınırlarla şekillenir. Ama gerçekte, adaletin ölçüsü nedir? Hepimizde var olan bir “doğru” anlayışı, adaletin ölçeği olamaz mı? Peki, bu anlayış ne kadar evrensel? Gelin, adaletin gerçek ölçüsünü derinlemesine inceleyelim. Adaletin Tarihsel Kökenleri Adalet, insanlık tarihinin hemen hemen her döneminde, farklı kültürler ve inançlar tarafından büyük bir öneme sahip olmuştur. Eski Yunan filozofları, adaleti genellikle “herkese hakkını vermek” olarak tanımlarlar. Ancak bu basit tanım, yıllar içinde evrimleşmiş ve toplumların gelişen yapılarıyla birlikte…
3 YorumHastane Enfeksiyonları Hangi Yolla Bulaşır? Bir Hikâyenin Derinliklerine İnin Hastaneye gittiğinizde ne hissedersiniz? Birçok insan için burası, yalnızca tedavi bulmak için girilen bir yer değil, aynı zamanda korkuların, kaygıların ve belirsizliklerin yaşandığı bir mekandır. Ama bir hastanede ne kadar dikkatli olursanız olun, her zaman riskler vardır. Bazen, tedavi için geldiğiniz hastanede beklenmedik bir şeyle karşılaşırsınız: Hastane enfeksiyonları. Birçok insan için bu durum pek bilinmez, ama işler ters gittiğinde tüm hastalar için ne kadar büyük bir tehlike arz ettiğini anlamak bir o kadar önemlidir. Gelin, bu durumu hep birlikte daha derinlemesine keşfedelim. Bir Sabah, Bir Kadın ve Enfeksiyonun Karanlık Yolu Ayşe,…
2 YorumSelamete Çıkmak İçin Hangi Esma Zikir? Zikir, insanın ruhsal yolculuğunda iç huzur, güç ve koruma arayışında olduğu en kutsal pratiğin bir parçasıdır. “Selamete çıkmak” için hangi Esma zikirlerinin tercih edilmesi gerektiği konusu, hem bireysel hem de toplumsal açıdan derin bir anlam taşır. Bu yazıda, sadece bu soruya cevap arayacak değil, aynı zamanda farklı kültürlerde ve toplumlarda nasıl algılandığını, bu pratiklerin yerel ve evrensel dinamiklerini de ele alacağız. İslam’daki Esmaü’l-Hüsna (Allah’ın En Güzel İsimleri) sayısız rahmet ve bereketi içinde barındırır. Birçok kişi bu isimlerden belirli olanları, kendini kötü enerjilerden korumak ya da içsel huzura kavuşmak amacıyla zikir eder. Peki, bu isimlerden…
2 Yorum